Over NoordbuiTen

Nieuw icoon voor Tilburg Noord

Voor NoordgroeiT maakt de stadsrand én het buitengebied, onverbrekelijk deel uit van de leefomgeving van ALLE bewoners van Noord. Groen geeft rust, ruimte, stilte, schone lucht – belangrijk voor onze gezondheid en de ontwikkeling van onze kinderen. Wat is er nodig om deze omgeving voor de toekomst mooi, veilig en toegankelijk te maken? Bewoners van Noord denken én doen mee, om samen van de stadsrand - Het landschap van de toekomst - te maken!

Veel grond in het buitengebied is eigendom van de gemeente Tilburg. Samen met bewoners wil de gemeente van de Stadsrand een mooie, parkachtige omgeving maken. Daarvoor hebben Stichting NoordgroeiT en Vereniging Het Land van Noord het plan NoordbuiTen bedacht. De stadsrand én het buitengebied (tot óver de Burgemeester Bechtweg N 261), zal langzaam in een toegankelijk landschap veranderen - een prachtig groene oase, waar bewoners van Noord elkaar veilig kunnen ontmoeten, om er te werken, te recreëren en voorál, om er te genieten.

Wat ons voor ogen staat is een keten van duurzame, collectieve ontmoetings- en werkprojecten, waar bewoners als professional, of als vrijwilliger, samenwerken in allerlei activiteiten ten behoeve van voedselvoorziening, tuinieren, koken, voedselverdeling, landschapsherstel, natuuronderhoud en in diverse vormen van sociaal, educatief en sportief samenzijn. Dit netwerk van vrijwilligers en bedrijfjes zal zich, via sociaal/maatschappelijke tijdsbesteding richten op meer cohesie in Tilburg Noord, met een uitstraling waar héél Tilburg trots op kan zijn.

In deze nieuwe, uitdagende omgeving gaan bewoners elkaar straks vinden voor een gezellig kopje koffie, een cursus in taal, timmeren, burgerschap, of koken. Of ze komen werken in één van de vele tuinen en kassen, op de koude grond, in kruidenranden, voedselbosjes, bloemenstroken, haag- en heggenaanplant én duurzaam natuuronderhoud. Ondertussen spelen hun (klein)kinderen veilig in de omringende natuur, krijgen natuureducatie, of leren hun eigen tuintje zélf te onderhouden. Zo ontdekken ze, door alle seizoenen heen, en in de nabijheid van professionals, vrijwilligers en mensen met een specifieke hulpvraag, de samenhang tussen voedsel en natuur.

Gezond voedsel – schone grond

De bevolking van Tilburg Noord is bijzonder divers van samenstelling. Daar waar hun passies samenkomen, biedt dat uitgelezen kansen. In NoordbuiTen wordt voedselbewustzijn verbonden met ontmoeting. Er komt een keuken waar kooklessen worden gegeven, voor en dóór bewoners en waar heerlijke maaltijden worden bereid voor ‘t team en voor bezoekers van het restaurant. Zo wordt samen (leren) koken en samen eten, speerpunt van de gewenste duurzame, sociale cohesie. Gezond voedsel komt van gezonde grond.

In NoordbuiTen zal de hele omgeving aangepakt moeten worden om de biodiversiteit te vergroten. Dat gebeurt deels door duurzame voedselproductie, beschikbaar voor bewoners, medewerkers, voor de winkel en voor voedselbanken, sociale keukens en schoolmaltijden. Daarnaast zal op termijn geproduceerd worden voor de horecabedrijven en krijgen duurzame bedrijfjes uit de omgeving (Locals) gelegenheid hun waren in de winkel te koop aan te aanbieden.

In de bewonerscorporatie NoordbuiTen staat alles ten dienste van gelijkwaardigheid, duurzaamheid en mede-eigenaarschap. Dat betekent dat alle activiteiten worden georganiseerd op basis van gedeelde waarden over gedeelde verantwoordelijkheid, participatie, democratie en de principes van een inclusieve, rechtvaardige, duurzame stad. De activiteiten worden begeleid, ondersteund en geëvalueerd door de bewoners zelf, al dan niet in samenwerking met een team van professionele specialisten en/of sociale ondernemers die, naast coördinatie, training, workshops, excursies en onderzoek, ook leerwerk- en stageplekken organiseert en begeleidt.

Voedselbewustzijn en gezondheid

Alles begint bij een veilige werkomgeving. Omdat de gronden rond de Moerstraat 23 langdurig intensief bewerkt en bespoten zijn, wordt van aanvang af een doorlopend programma voor grondverbetering opgesteld, alles ten dienste van het bodemleven en de biodiversiteit. Die zorg voor de omgeving strekt zich uit, ver voorbij de stadsakkers rond de boerderij. Verdere vergroening van de stad en de stadsrand worden uitgevoerd in overleg en in samenhang met de energie- en wateropgaven (landschapsherstel, compensatiebos, heggen en hagen).

Nu al wordt gestudeerd op de inrichting van het erf, op omliggende beplanting en vergroening van de directe omgeving door moes- en kruidentuinen, zaailingenhubs, tuinplanten-ruilplekken, kerstbomen-asiel, e.a. diensten en vergroeningsactiviteiten.
Vanuit de wijkraden is er het initiatief om in NoordbuiTen een voor kinderen uitdagende speel- en leeromgeving te realiseren (à la Spil-Centrum De Sterren, Eindhoven). De juiste aan- en inpassing, binnen de beoogde landschapsfuncties, is onderwerp van studie en overleg.

Zitten is ‘het nieuwe roken’ - bewegen wordt noodzaak!
Van uit gedachten over De Gezonde Stad willen we de stadsrand veilig, toegankelijk, dus autoluw maken. NoordbuiTen wordt een gezellig beweegverzamelpunt! Wandel en fietspaden worden gescheiden van snelverkeer. Voor families met kinderen, voor de fietser en de wandelaar, voor coach-clubjes en andere buitensporters, maar óók voor mensen met een beperking, wordt NoordbuiTen een veilig bereikbare, uitdagende én vooral ook een gezond-groene beweegomgeving.

Goede voorbereiding - duurzame borging

In deze cluster van rust, ruimte, schone lucht, duurzame werkgelegenheid en sociale verbinding, gaat het erom dat iedereen uit Noord hier gelukkiger, beter én wijzer van wordt. Vandaar dat alle inkomsten uit NoordbuiTen worden gehérinvesteerd in projecten die de veiligheid, de gezondheid, de toegankelijkheid én de sociale samenhang in Tilburg Noord, voor de lange termijn, waarborgen.

Hoewel er óveral in het land professionele voorbeelden te vinden zijn, wordt NoordbuiTen, in haar samenhang (integraliteit) en duurzaamheid (continuïteit), een experiment dat uniek is in haar soort. Een project dat daarom ook té kwetsbaar is om over te laten aan ad hoc- of impulsbeleid. Op elk onderwerp moet vooraf sprake zijn van een gedegen, uitontwikkelde werkstructuur en heldere definities van waarden, termijnen en (eind)doelen. Daarom zal er, naast het verzamelen van voorbeelden, blijvend geoefend en onderzocht moeten worden in hoeverre de activiteiten beantwoorden aan de gestelde doelen en behoeften en hoe bruikbaar de resultaten zijn voor andere of nieuwe projecten in Noord.

Icoon voor Noord

Een van de bevindingen, op weg naar ‘n nieuw gebiedsperspectief voor Noord (2023), is dat het hier ontbreekt aan een spraakmakend icoon, waar Tilburg zich met trots omheen kanverzamelen - een symbool als Het Spoorpark, De Lockhal, Stadsbos013. NoordbuiTen wil zo’n icoon zijn! Een plek waar bewoners elkaar zinvol kunnen ontmoeten, terwijl hun kinderen de natuur ontdekken.

Als activiteitencentrum van NoordbuiTen wordt de boerderij Moerstraat 23, opgekapt en verbouwd tot een gezellige, multifunctionele werk-, les- en ontmoetingsruimte, waar tevens een overzicht wordt geboden van alle activiteiten, plannen en mogelijkheden voor de bewoners.

Voorop staat dat de bewoners van begin af zódanig worden verleid hierin mee te denken en mee te doen, dat ze ook op de langere termijn mee blijven doen. Dat kan alleen als er voor de bewoners én voor hun kinderen, met zekerheid voldoende ‘te halen’ en te beleven valt.

Een experimenteel schot in de roos.
We kennen geen project dat, qua idee en bedoeling, nauwer aansluit op Agenda Sociaal 013, het Collegeprogramma Samen meer voor Elkaar, City Deal Gezonde en Duurzame Omgeving, Kaderrichtlijn Water, de rapporten van de Wijkraden in Noord en andere lokale, provinciale en landelijke ambities die gaan over verbinding, vergroening, veiligheid, solidariteit én levendige democratie.

Vanuit Leren-door-Doen wil NoordbuiTen een vormend experiment zijn voor bewoners, zowel als voor bestuurders, beleidsmakers, beleidsuitvoerders en alle betrokken instellingen die de stad, de buurt en de bewoners ten dienste staan. De focus ligt op integraliteit & continuïteit, zeggenschap & verantwoordelijkheid, vertrouwen & oplettendheid, met zorg voor de meest kwetsbaren in Noord én in het besef dat kleine stappen, tact en zorgvuldigheid leidend moeten zijn. Vertrouwen komt immers te voet...

Elke zichzelf respecterende stad heeft inmiddels een stadsboerderij.
Nu het plan bestaat om in Noord 5000 nieuwe woningen bij te bouwen, is het zaak om óók een robuust plan voor gezond stadsgroen en toegankelijke buitennatuur te maken. Tilburg is immers, met regelmaat, te vinden in het rijtje van heetste steden van Europa! Hoe meer groen, hoe koeler de omgeving.

NoordbuiTen wordt geen gewone plek, maar een omgeving om talenten te ontdekken en te laten groeien. Een sfeer van 'natuurlijke' betrokkenheid, waarin al diegenen die in de loop der jaren zijn achtergebleven weer gaan ‘aanhaken’, vanuit het gevoel dat we er allemaal toe doen!

NgrT 28-01-24